Arboretum

Wat is een arboretum

Een arboretum of bomentuin is een bomenverzameling in een (grote) tuin of een park. Zo'n levende verzameling van veel verschillende soorten bomen (en struiken) kan zijn aangelegd met een speciaal doel bijvoorbeeld educatie en/of met het doel om een collectie te vormen en/of om een gedenkplaats in te richten en/of andere redenen.
Het woord arboretum stamt van het Latijnse 'arbor' = boom.
Een arboretum (meervoud: arboreta) is een gespecialiseerde botanische tuin. In een botanische tuin worden allerlei soorten planten gehouden, in een arboretum vooral winterharde houtige gewassen. Soms vormt een arboretum ook een onderdeel van een botanische tuin. En in de meeste botanische tuinen staan natuurlijk ook bomen en struiken.
In een arboretum worden de bomen en struiken al dan niet systematisch gegroepeerd (soms ook geografisch) en wordt er veelal naar gestreefd een zo volledig mogelijk aantal soorten en variëteiten te houden (rekening houdend met de klimatologische omstandigheden). Bij de aanleg van een arboretum wordt er veelal naar gestreefd de afzonderlijke individuen goed tot hun recht te laten komen. Naamgeving en etikettering spelen een belangrijke rol.
Een arboretum kan ook een herbarium hebben. Daarin worden gedroogde delen van bomen en struiken bewaard.
De Stichting Arboretum & Natuurbeleving Geffen streeft naar een park dat uiteindelijk aansluiting zoekt bij de natuurgebieden Maashorst/Herperduin en nodigt onder andere personen uit die een boom willen planten in dit bijzondere initiatief. Ook bomen met een bijzonder verhaal, die in de gemeenschap om wat voor reden dan ook hinderlijk zijn bij nieuwe ontwikkelingen geven wij graag een plaats in Arboretum Geffen.

Geschiedenis van het arboretum

De eerste arboreta werden door vorsten en rijke particulieren aangelegd met de bedoeling te pronken met hun welstand. Het wetenschappelijke aspect kreeg weldra de overhand. Aan het verzamelingaspect werden later ook reservaatdoeleinden verbonden en utilitaire aspecten (nuttigheidsaspecten). Zo werd en wordt in arboreta uitgeprobeerd hoe bomen uit andere klimaten zich in ons klimaat zullen gedragen.
Ook begraafplaatsen kunnen zich tot arboreta ontwikkelen zoals begraafplaats, crematorium en gedenkpark De Nieuwe Ooster in Amsterdam-Oost-Watergraafsmeer.
Arboretum Geffen ontstond door een initiatief van Jan Hein Stadhouders en Harry Peters. Zij maakten de gemeente Maasdonk uiteindelijk enthousiast. Het bijzondere in Geffen is dat de eerste bomen worden aangeplant boven op een voormalige vuilstort.

Publieke functie

Veel arboreta zijn tegenwoordig toegankelijk voor het publiek, veelal tegen betaling. In Geffen is het Arboretum vrij toegankelijk, mits voldaan wordt aan de voorwaarden die vermeld staan op de groene toegangsborden.

Gespecialiseerde arboreta

Er zijn heel veel soorten arboreta.
Binnen de arboreta nemen de pineta een speciale plaats in. Een pinetum is een arboretum met hoofdzakelijk coniferen(naaldbomen).
Men treft ook wel de aanduiding populetum aan: zo'n arboretum bevat alleen vertegenwoordigers van het geslacht Populus (populieren), bijvoorbeeld het Populetum Den Horn.
In Boskoop bevindt zich een aceretum: een esdoornpark.